فریب در ازدواج عبارت از گفتار و اعمال و رفتار متقلبانه و حیلهگرانهای که شخص به منظور گول زدن و اغفال طرف مقابل؛ خود را با ویژگیها و صفاتی دروغین و واهی که واقعیت ندارد یا با کتمان و مخفی کردن عیوب و ایراداتی معرفی میکند.
شکاری نمین درباره مصادیق فریب در ازدواج ادامه داد: باید با گفتار و اعمال مادی و ملموس همراه باشد، امور خلاف واقع و ادعاهای موهوم را دارای ظاهری واقعی جلوه داده و اعتماد طرف مقابل را به حقیقی بودن آنها جلب کند.
در اکثر موارد اعمال فریبنده و اقدامات متقلبانه برای اغفال طرف مقابل با صحنهسازیها و عملیات نمایشی همراه است، تا آن موضوع دروغین و غیر واقعی مطرح شده، مطلبی واقعی جلوهگر شود.
برای مثال یک مرد در بدو آشنایی با زن، خود را مدیرعامل یک شرکت تجاری معرفی میکند یا پسری که میخواهد دختری را مجذوب خود کند، با ارایه مدارک مجعول و تقلبی مثل مدرک تحصیلی دانشگاهی یا کارت شناسایی خود را دکتر یا مهندس یا دارای مدارج علمی سطح بالا معرفی میکند.
این حقوقدان اضافه کرد: یا برای مثال، دختری که موی سر ندارد یا صورت آبله رویی دارد با گذاشتن کلاه گیس و آرایش ماهرانه، خود را دختری زیبا و بدون عیب و ایراد به خواستگارش نشان میدهد.
شکاری نمین خاطرنشان کرد: مطابق نظریه اداره حقوقی قوه قضاییه، در صورتی که زوجه ازدواج کرده و طلاق گرفته باشد و در ازدواج بعدی موضوع را مخفی کند، از جمله موارد فریب در ازدواج تلقی میشود.
ملاک و میزان تشخیص فریب، عرف حاکم بر روابط اجتماعی است.
مجازات کیفری فریب در ازدواج
مطابق ماده ۶۴۷ قانون مجازات اسلامی(تعزیرات) مصوب سال۱۳۷۵چنانچه هریک از زوجین قبل از ازدواج طرف خود را به امور واهی از قبیل داشتن تحصیلات عالی، تمکن مالی، موقعیت اجتماعی، شغل و سمت خاص، تجرد و امثال آن فریب دهد و عقد بر مبنای هر یک از آنها واقع شود مرتکب به حبس تعزیری از ۶ ماه تا دو سال محکوم میشود پایه و اساس جرم مذکور فریب است.